نیرومحرکه – گروه مپنا با هدف توسعه زیرساختها و بومیسازی صنعت ریلی ایران و با سرمایهگذاریهای کلان به حیطه حمل و نقل ریلی وارد شد و در سال ۱۳۸۷ ساخت کارخانه مهندسی و ساخت لکوموتیو مپنا را با هدف استقلال در طراحی، مهندسی و تولید لکوموتیوهای باری، مسافری و مانوری شروع کرد. درست بلافاصله بعد از راهاندازی خط تولید لکوموتیو مسافری تحت لیسانس زیمنس طی سالهای ۸۹ و ۹۰ پیشنهادی در راستای ساخت لکوموتیوهای مسافری، باری و مانوری از سمت تیم مهندسی شرکت با عدهای از مدیران ارشد مطرح شد و کسب دانش مهندسی این لکوموتیوها از سوی نیروی متخصص داخلی در اولویتهای گروه مپنا در سالهای ۹۱ تا ۹۲ قرار گرفت، تا اینکه طی ۱۸ ماه شش دستگاه لکوموتیو تونلی در این شرکت تولید شد و به بهرهبرداری رسید.
مسیر مپنا از حوزه انرژی تا صنعت حمل و نقل ریلی
با توجه به عملکرد خوب این گروه در حوزه نیروگاهی و ایجاد بستری مناسب جهت استقلال کشور در حوزه انرژی، طی مذاکراتی بین گروه مپنا، راه آهن جمهوری اسلامی و شورای اقتصاد در نهایت گروه مپنا تصمیم به ورود به حوزه ریلی گرفت و با آغاز پروژه ساخت لکوموتیو سفیر در شرکت مهندسی و ساخت لکوموتیو مپنا (MLC)، فعالیت در حوزه حمل و نقل ریلی را گسترش داد. در این پروژه، شرکت زیمنس آلمان آموزشهای لازم در زمینههای عملیات مونتاژ، راهاندازی، طراحی و راهاندازی لکوموتیو را به متخصصان ایرانی منتقل کرد و در مقابل، گروه مپنا مسئولیت ساخت و احداث فضای مناسب برای تولید این لکوموتیوها را عهدهدار شد.
ورود به صنعت قطار شهری
پس از چندی گروه مپنا در زمینه قطار شهری نیز فعال شد. حضور این گروه در پروژههای مترو به سال ۱۳۸۷ و شرکت در مناقصه مترو مشهد و بهدنبال آن شرکت در مناقصه مونوریل قم در سال ۱۳۸۸ برمیگردد. ویژگیهای مهندسی، مدیریتی و تامین مالی گروه مپنا، مزیتی محسوب میشدند که باعث پیشرفت این گروه در حوزه ریلی و ورودش به مناقصههای مترو تهران و در نهایت امضای قرارداد خط ۶ مترو تهران در سال ۱۳۹۵ شدند.
در حال حاضر چشمانداز گروه مپنا در حوزه ریلی توسعه بازار داخلی و استفاده از نیروهای متخصص بومی برای طراحی و ساخت تجهیزات ریلی است. این گروه همزمان با رشد صنعت حمل و نقل ریلی کشور، برای ورود به بازارهای خارجی برنامهریزی میکند.
طرحهای ریلی شامل فعالیتهایی میشوند که به منظور ایجاد زیرساختهای ریلی شهری، حومه شهری و بین شهری به انجام میرسند. گروه مپنا با تکیه بر تجربه عمیق و سابقه طولانی در حوزه ریلی در زمینه طراحی، مهندسی، تامین تجهیزات، پیادهسازی، بهرهبرداری و سرمایهگذاری در صنعت حمل و نقل ریلی فعالیت میکند.
خدمات پس از فروش مپنا
در بسیاری از صنایع از جمله صنعت ریلی، خدمات پس از فروش به دلیل حساسیت تجهیزات مورداستفاده از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. مشاوره، آموزش و پشتیبانی مهندسی، تعمیرات و نگهداری و تامین و فروش قطعات یدکی خدمات، بخش جداییناپذیر طرحها و پروژههای ریلی هستند.
از آنجا که صنعت حمل ونقل ریلی به عنوان یک صنعت زیربنایی، از شاخصهای توسعهیافتگی و اقتصاد کشورها محسوب میشود، بالا بودن جایگاه این صنعت در بین صنایع دیگر مستلزم داشتن نیروهای متخصص برای انجام مطالعات و پژوهشها در این زمینه است و توسعه دانش و فناوری در این صنعت با همکاریهای بینالمللی و تبادل اطلاعات با شرکتهای موثر در این حوزه همراستا است.
مپنا با در اختیار داشتن نیرویهای متخصص و ارائه آموزشهای مداوم و دورهای یکی از بازیگران اصلی این صنعت در ایران محسوب میشود. آموزش پرسنل برگزیده مپنا در آلمان، شناسایی گردهماییهای تخصصی برای تحقیق و پژوهش و جذب نیرو در واحد تحقیق و توسعه از جمله فعالیتهای مپنا در حوزه مشاوره، آموزش و پشتیبانی مهندسی است. همچنین شرکت مپنالکوموتیو آماده ارائه مشاوره به مشتریان خود در زمینه طراحی، ساخت و تولید انبوه وسایط نقلیه ریلی است.
افزایش ترافیک خطوط، بالا رفتن وزن قطارهای باری و سرعت قطارهای مسافربری، موجب استهلاک خطوط ریلی میشود. از این رو تعمیرات و نگهداری سیستمهای حمل و نقل ریلی اهمیت فراوانی دارد. نگهداری دورهای واگنها، ریلها و سیستم فنی در کاهش هزینههای نهایی و بازدهی و افزایش ظرفیت خطوط نقش مهمی ایفا میکند.
گروه مپنا با در اختیار داشتن نیروی متخصص در زمینه تعمیر و نگهداری محصولات ارائه شده توسط این گروه فعالیت میکند و تامین قطعات یدکی این محصولات را برعهده میگیرد. بدینترتیب از هزینهها کاسته شده و در جهت توسعه خدمات داخلی صنعت ریلی کشور قدمی برداشته میشود.
مرکز تربیت لکوموتیورانها و متخصصین ریلی
شرکت تعمیرات و توسعه بهرهبرداری ریلی مپنا مفتخر است با نگرش ایجاد تحول آموزشی در تربیت لکوموتیورانها و نیرو متخصص ریلی کشور، مرکزی با استفاده از پیشرفتهترین امکانات آموزشی دنیا تجهیز کند. این مرکز در فضایی بالغ بر ۲۲۰۰۰ متر مربع با پنج بخش مجزا طراحی شده است.
شش سالن برای استقرار سیمولاتور لکوموتیورانی پیشبینی شده است که در حال حاضر سیمولاتور سه لکوموتیو ALSTOM,GM/GE,SIEMENS نصب و قابل بهرهبرداری میباشد. این سیمولاتورها full motion بوده و دارای ۶درجه آزادی میباشند. هر سیمولاتور با امکانات TDP,VTD,TBT,BRIEFING, DESK پشتیبانی میگردد. سه کارگاره آموزشی موتور- ترمز و بوژی- برق و تهویه بهمنظور آشنایی دانشجویان با نحوه عملکرد لکوموتیوها پیشبینی شده است. هفت کلاس آموزشی و آمفیتئاتر مجهز به سیستمهای صوتی و تصویری، کتابخانه، لابراتور، کافینت، پانسیون به ظرفیت ۴۴ تخت برای دانشجویان و سوئیت استراحت برای اساتید و فضای اداری برای مدیریت و کارمندان و سالن غذاخوری عمومی به گنجایش ۷۰ نفر از امکانات این فضای آموزشی هستند.
کارگاههای تخصصی اوورهال، تعمیرات اساسی و تحقیقاتی
به منظور پشتیبانی هرچه بهتر پروژههای نگهداری و تعمیرات لکوموتیو، قطارهای خودکشش و مترو، شرکت تعمیرات و توسعه بهرهبرداری ریلی مپنا اقدام به احداث و راهاندازی کارگاههای تعمیرات و اوورهال زیر مجموعههای مکانیکی و برقی لکوموتیو و واگنهای خودکشش کرده است. درحال حاضر این شرکت با در اختیار داشتن شش کارگاه مجهز، کلیه عملیات اوورهال و تعمیرات را انجام میدهد.
نگهداری و تعمیرات واگنهای خودکشش (ریل باس ارم)
باتوجه به توانمندیهای کسب شده در زمینه نگهداری و تعمیرات ادوات ریلی، این شرکت نگهداری و تعمیرات و همچنین راهبری فنی واگنهای خودکشش (ریل باس ارم) را نیز برعهده گرفت. درحال حاضر در شهرهای اهواز، تهران، گرگان، تبریز و درود ریل باسهای ارم تحت پوشش خدمات شرکت تعمیرات و توسعه بهرهبرداری ریلی مپنا قراردارند که توانسته است نقش مهمی در جابهجایی مسافرین حومهای ایفا کند.
نگهداری و تعمیرات لکوموتیوهای ایران سفیر
در راستای پروژه ساخت و تولید ۱۵۰ دستگاه لکوموتیو مسافری با همکاری شرکتهای مپنا و زیمنس، مپنا مسئولیت حفظ و نگهداری این دستگاههای گرانقیمت را بر عهده گرفت. درحال حاضر لکوموتیوهای ایران سفیر در شهرهای مشهد، نقاب، شاهرود، سمنان، قزوین، زنجان ، تبریز، مراغه، میانه، طبس، اصفهان، یزد، بندرعباس، شیراز، اهواز، تحت پوشش خدمات شرکت تعمیرات و توسعه بهرهبرداری ریلی مپنا قرار دارند.
بازسازی ۵۰ دستگاه لکوموتیو آلستوم
در این پروژه ۵۰ دستگاه لکوموتیو دیزل- الکتریک با قدرت ۴۰۰۰ اسب بخار آلستوم به شبکه باری راهآهن کشور میپیوندند. گروه مپنا در قالب کنسرسیومی متشکل از “شرکت گروه مپنا، شرکت تعمیرات و توسعۀ بهرهبرداری ریلی مپنا و شرکت مهندسی و ساخت لوکوموتیو مپنا” در سال ۱۳۹۵، برندۀ مناقصۀ راهآهن جمهوری اسلامی ایران با عنوان”بازسازی، راهاندازی، نگهداری، بهرهبرداری و انتقال مالکیت ۵۰ دستگاه لوکوموتیو آلستوم به روش R.O.O” شد و در راستای اجرای این قرارداد، شرکت “توسعه ناوگان ریلی مپنا” در بهمن ماه سال ۹۶ تأسیس و به عنوان نماینده مشارکت کننده گروه مپنا معرفی شد. بر این اساس، شرکت توسعه ناوگان ریلی مپنا با همکاری شرکت مهندسی و ساخت لوکوموتیو مپنا و پیمانکاران دیگر، فرآیند بازسازی و راهاندازی این ۵۰ دستگاه لوکوموتیو را در مدت ۵ سال و پس از آن با همکاری شرکت تعمیرات و نگهداری ریلی مپنا، بهرهبرداری از لوکوموتیوهای بازسازی شده را به مدت حداقل ۱۰ سال عهدهدار خواهد بود.
با انجام کامل این پروژه بخش حمل بار در شبکه راهآهن کشور به خوبی تقویت شده و با ایجاد توان تعمیرات و نگهداری از این لکوموتیو در گروه مپنا شاهد توقف کارکرد این لکوموتیوهای باری نخواهیم بود.
طرحهای ریلی بینشهری مپنا
افزایش جمعیت شهرنشینی، جادههای بینشهری را با ترافیک سنگین مواجه کرده است. مسیرهای ریلی، با ظرفیت بالای جابهجایی و صرف انرژی پایین، بهترین گزینه برای به دوش کشیدن بار رفتوآمد بینشهری هستند.
گروه مپنا در دو بخش طرحهای بینشهری عادی و سریعالسیر در دو شاخه اصلی اجرای پروژههای ریلی به شکل EPC و تولید ناوگان ریلی فعال میباشد. با توجه به سن بالای ناوگان ریلی بینشهری ایران، این گروه همچنین در بخش تقویت سیستم ریلی بینشهری و برقی کردن آن نیز فعالیت میکند.
طرحهای ریلی حومه شهری مپنا
پدیده حومه نشینی از عوارض گسترش شهرها و شروع دوران مدرن صنعتی است. بخش زیادی از جمعیت شهرهای بزرگ به دلایل مختلف اقتصادی و اجتماعی در حاشیه آن ساکن هستند. به همین دلیل توسعه حمل و نقل و تسهیل ارتباط حومه شهرها باکلانشهرها در سالهای اخیر مورد توجه مسوولان قرار گرفته است.
حومه و مراکز کلانشهر را میتوان با ساخت خطوط ریلی مثل مترو و تراموا به هم متصل ساخت. شرکت گروه مپنا با توجه به سابقه فعالیت در خط متروی کرج، مسئولیت اجرا و مدیریت طرحهای ریلی حومه شهری را میپذیرد. مپنا با ساخت لوکوموتیوهای باری و مسافری و تامین تجهیزات و قطعات جانبی با همکاری شرکتهای معتبر بینالمللی نقش مهمی در ساخت راههای ریلی در حومه شهرهای بزرگ کشور دارد. مپنا در حوزه تامین تجهیزات، خدمات و امکانسنجی، آماده انجام پروژههای ریلی برونشهری و درونشهری است.
طرحهای ریلی درون شهری مپنا
گروه مپنا در سال ۱۳۸۷ با شرکت در مناقصه مترو مشهد و بهدنبال آن شرکت در مناقصه مونوریل قم در سال ۱۳۸۸ وارد حوزه ریلی شهری شد. با برنده شدن در مناقصه مونوریل قم، ۵۲% سهم این پروژه به گروه مپنا سپرده شد و در دیماه همان سال قرارداد شروع پروژه منعقد گشت. بعد از آن، گروه مپنا پروژه خط یک متروی اصفهان با حجم شصت و دو میلیون یورو را آغاز کرد و در نهایت قرارداد خط ۶ مترو تهران با طول ۳۶ کیلومتر را در سال ۱۳۹۵ به سرانجام رساند و کنسرسیومی متشکل از گروه مپنا با برنده شدن در مناقصهای در زمستان ۱۳۹۵، مسئولیت اجرای این پروژه را عهدهدار شد. ارزش این مناقصه ۱۵۰۰ میلیارد تومان تعیین شد و مپنا مأموریت طراحی، تهیه، ساخت، حمل و نصب و راهاندازی، آموزش و تأمین قطعات یدکی و تجهیزات الکتریکی و مکانیکی (E&M) این پروژه را بر عهده گرفت.
خط شش مترو تهران از دیگر پروژههای خطوط ریلی درون شهری مپنا است که پس از تکمیل شدن و به راهافتادن همه ایستگاهها، طولانیترین خط متروی کشور محسوب میشود. این خط که جنوب شرق تهران را به شمال غرب شهر متصل میکند، از دولتآباد شروع میشود و از ایستگاههای مهمی مانند میدانهای شهدا، امام حسین، هفت تیر و ولیعصر، و بلوار کشاورز، دانشگاه تربیت مدرس، مرزداران، پیامبر، ستاری، شهر زیبا و کن میگذرد. مجموع این ایستگاهها ۳۱ کیلومتر طول دارند و خط افزودهای که در جنوب شرق ایجاد میشود و از ایستگاههای حرم شاه عبدالعظیم، میدان حرم، ابنبابویه و چشمه علی میگذرد، طول این خط را به ۳۶ کیلومتر میرساند که آن را تبدیل به طولانیترین خط متروی خاورمیانه خواهد کرد. این پروژه با ۲۷ ایستگاه یکی از کریدورهای اساسی شهر به شمار میرود و در حال حاضر با مشارکت گروه مپنا، بانک شهر و شرکت سابیر بین الملل در حال احداث است.
